Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտը վերջին տարիներին Հայաստանում դարձել է տնտեսական հրաշքի բացառիկ օրինակ: Քայլ առ քայլ «այթիշնիկները» ստեղծել են իրենց աշխարհը` հազարավոր աշխատատեղերով ու միջինից մի քանի անգամ բարձր աշխատավարձով, ասել է թե` «տնտեսություն տնտեսության մեջ»:
Itel.am-ի «ՏՏ-ն երեկ, այսօր, վաղը» շարքում հաջողակ ընկերությունների հիմնադիրներն ու ղեկավարները ներկայացնում են իրենց անցած ուղին եւ խորհուրդներ տալիս սկսնակներին:
Շարքի այսօրվա զրուցակիցը Teamable ընկերության համահիմնադիր Վազգեն Հակոբջանյանն է:
Teamable-ի մասին
Մի քանի հայ ծրագրավորողների հիմնած Teamable ընկերության ծրագրային ապահովումներն օգնում են տարբեր կազմակերպություններին որակյալ թիմ կազմել եւ կառավարել արդեն առկա մարդկային ռեսուրսները: Այսօր Teamable-ի պրոդուկտներից օգտվում են երկու տասնյակից ավելի ամերիկյան ընկերություններ, որոնց թվում են Uber-ը, Lyft-ը, Medallia-ն, վճարային Stripe համակարգը եւ այլ կազմակերպություններ: Այս ամենին Teamable-ը հասել է երեք տարվա ընթացքում:
Վազգեն Հակոբջանյանը
Զրոյից սկսելու ենթակառուցվածքներ
Յուրաքանչյուր ստարտափի համար կարեւոր գործոն է այն միջավայրը, որտեղից պետք է սկսել աշխատել: Վազգեն Հակոբջանյանի խոսքով` երեք տարի առաջ միջավայրը շատ ավել հում էր, քան հիմա, չկային co-working տարածքներ, կապեր արտասահմանյան ներդրողների հետ եւ այլն, այսօր այդ առումով զգալի առաջընթաց կա:
«Հիմա կան բազմաթիվ ինկուբատորներ, համատեղ աշխատելու տարածքներ, որտեղից կարող ես սկսել ու զրոյական կետից պրոդուկտ ստանալ: Բացի այդ, Հայաստանը վերջին 3 տարում զգալի առաջընթաց է գրանցել նաեւ տեխնոլոգիաների զարգացման շարժիչի` սիլիկոնային հովտի հետ կապերի, ներդրողների հետ ազատ շփման առումով, ուստի այսօր շատ ավելի մեծ հնարավորություններ կան, քան տարիներ առաջ»,- ասում է Վազգեն Հակոբջանյանը:
Օգնության կարեւորության մասին
Վազգենի կարծիքով՝ Հայաստանում նորաստեղծ կազմակերպությունները զգում են մենթորների պակաս, մարդկանց, որոնք մասնագիտական խորհուրդներով ու իրենց փորձով կօգնեն ստարտափերներին:
«Մեծ ընկերությունները պետք է իրենց հովանու տակ վերցնեն ավելի փոքրերին ու սկսնակներին՝ նրանց մասնագիտական ու բիզնես աճը խթանելու համար: Նույնը կարող ենք ասել նաեւ տնտեսության տարբեր ճյուղերի ընկերությունների մասին: Հեռահաղորդակցության, բանկային, գյուղատնտեսության, հանքարդյունաբերության եւ այլ ոլորտների ընկերությունների ղեկավարները պետք է գտնեն համապատասխան ուղղվածության ստարտափներին ու աշխատելու, միասին տեխնոլոգիաներ զարգացնելու հստակ առաջարկներ անեն: Այդպես կապիտալը Հայաստանից դուրս չի գա, տնտեսությունն էլ կդառնա ավելի տեխնոլոգիական ու արդյունավետ: Նման փորձեր Հայաստանում որպես կանոն չեն անում: Պատճառները շատ են, հիմնականը` անտեղյակությունն ու նորարարությունների իրական ուժը չգնահատելն է»,- կարծում է Վազգենը:
Վազգեն Հակոբջանյանը
Ճանապարհ դեպի մեծ շուկաներ
Վազգենի խոսքով` հայկական շուկան լավ հարթակ է նորարարությունները կիրառելու ու փորձարկելու համար, քանի որ բոլոր ճյուղերում կա տեղեկատվական տեխնոլոգիաների պակաս: Միջազգային շուկայի ուսումնասիրությունն ու տեղում աշխատանքը հորիզոն կբացեն համաշխարհային մակարդակ դուրս գալու համար:
«Հայկական ստարտափների մեծամասնությունն իր հեռանկարում ունի Google դառնալու նպատակը (ծիծաղում է – խմբ.): Նույնը չեմ կարող ասել, օրինակ, վրացական ստարտափների համար, որոնք հիմնականում շեշտը դնում են սեփական երկրում սպառող գտնելու վրա: Մենք այսօր ունենք բազմաթիվ նման օրինակներ, երբ հայ ծրագրավորողներն աշխատում են համաշխարհային հսկաների համար, եւ հենց նրանք են մեր դեսպաններն ու ճանապարհ հարթողները»:
Կրթությունը` հաջողության բանալի
Տեղեկատվական տեխնոլոգիաներին զուգահեռ, Վազգենի կարծիքով, պետք է զարգացում ապրի նաեւ կրթությունը` դպրոցներից մինչեւ հետբուհական կրթություն:
«Հայաստանում կրթությունը լավ ավանդույթներ ունի, կարծում եմ` այն պետք է դառնա մեր բրենդը: Հայեցակարգային փոփոխություններ են պետք, որպեսզի այն դառնա մեր բրենդը նաեւ երկրի սահմաններից դուրս: Բժշկական համալսարանը, օրինակ, արդեն երկար տարիներ ընդունում ու կրթում է հնդիկ ուսանողների, որովհետեւ Հնդկաստան վերադարձող ամեն ուսանող դառնում է այդ համալսարանի ոչ պաշտոնական ներկայացուցիչն ու արտացոլումը: Սա ուղղակիորեն կապ ունի նաեւ ՏՏ ոլորտի ու տեխնոլոգիական զարգացման հետ»:
Սուրեն Ստեփանյան
Լուսանկարները` Էմին Արիստակեսյանի
